Thời gian qua, VKSND các huyện, thị xã, thành phố đã phối hợp với TAND cùng cấp trên địa bàn tỉnh Phú Yên đã đưa nhiều vụ án vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ ra xét xử, đã tuyên phạt các bị cáo hình phạt nghiêm khắc, bảo đảm đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, đồng thời có tác dụng giáo dục, răn đe đối với người phạm tội và phòng ngừa chung. Qua các vụ án này, thấy nổi lên tình trạng bị cáo khi thực hiện hành vi phạm tội không có giấy phép lái xe, bằng lái xe khá phổ biến; có vụ cùng với bị cáo là người điều khiển phương tiện phải ra đứng trước vành móng ngựa, còn có một bị cáo khác là những người đã giao xe cho bị cáo điều khiển để rồi tai nạn xảy ra, cả hai phải ra hầu tòa…

1. Ngày 03/01/2014, Niê Y Ky  (SN 1984, trú tại buôn La Bách, thị trấn Hai Riêng, huyện Sông Hinh), không có bằng lái xe theo quy định, lại đang ở trong tình trạng đã uống rượu, bia nhưng vẫn điều khiển máy cày biển số 78LA - 0716 kéo theo rơ mooc lưu hành trên đường liên buôn, chở 05 người bao gồm Hờ Leo, Y Cư, Y Dú, Y Nhi và Y NháH từ rẫy về nhà. Khi đi đến đoạn đường dốc thuộc buôn La Bách,  máy cày cùng rơ mooc đổ dốc thì bị trả về số mo và chạy với tốc độ nhanh, Y Ky cài số và đạp thắng nhưng không có tác dụng. Thấy ở phía trước, phía cuối dốc là vực đá lổm chổm và khe suối sợ máy cày lao xuống rất nguy hiểm, nên Y Ky điều khiển rẽ trái đâm vào đám rẫy ở giữa dốc, làm cả máy cày và rơ mooc bị lật, hậu quả làm Y NháH chết.

Hành vi phạm tội của bị cáo Niê Y Ky đã vi phạm  nhiều khoản tại Điều 8 của Luật giao thông đường bộ (máy cày không được kiểm tra định kỳ; lái xe trong tình trạng sử dụng rượu bia; không có giấy phép lái xe theo quy định; chở người trên rơ mooc), do đó đã bị truy tố và đưa ra xét xử về tội Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, theo quy định tại điểm a khoản 2 Điều 202 BLHS, có khung hình phạt tù từ 03 năm đến 10 năm. Xét tính chất, mức độ phạm tội của bị cáo là rất nghiêm trọng, TAND huyện Sông Hinh  đã tuyênphạt bị cáo Niê Y Ky 03 năm 06 tháng tù.

2. Niê Y Ky điều khiển máy cày, là phương tiện giao thông ít phổ biến, thì  trong các vụ án sau, các bị cáo điều khiển xe mô tô cũng không có giấy phép lái xe theo quy định.

Khoảng  22h 30 ngày 25/04/2014, Huỳnh Tấn Văn (sinh 1981, ở thôn Phước Nông, xã Hòa Bình 1, huyện Tây Hòa), không có giấy phép lái xe theo quy định, điều khiển xe mô tô 78H-0038 lưu hành trên đường Hùng Vương. Khi đến đoạn đường thuộc khu phố Phú Thọ 1, thị trấn Hòa Hiệp Trung, huyện Đông Hòa, do đi không đúng phần đường nên xe do Văn điều khiển đã tông vào xe mô tô 78H- 8602 do Phạm Văn Tư điều khiển lưu hành ngược chiều, làm Tư bị thương đưa đi cấp cứu, sau đó chết do chấn thương sọ não.

Đối với Huỳnh Tấn Văn đã bị TAND huyện Đông Hòa xử phạt 02 năm tù.

Khoảng 14h ngày 16/5/2014, Nguyễn Ngọc Niên ( sinh năm 1993, trú tại An Cư, Tuy An) đã mượn xe mô tô 78N2- 3092 của Bùi Thái Học ( sinh năm 1985, cùng trú tại An Cư). Học biết Niên không có giấy phép lái xe nhưng vẫn giao xe mô tô cho Niên sử dụng. Sau đó, Niên điều khiển xe này chở mẹ ruột từ An Thạch, Tuy An về nhà. Trên đường đi, Niên điều khiển xe lấn phần đường của xe ngược chiều, gây tai nạn với xe mô tô 78H1-08167 do Nguyễn Văn Bia điều khiển, làm Bia chết do chấn thương sọ não.

Điều đáng nói trong vụ án này là, Nguyễn Ngọc Niên bị truy tố về tội Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, theo quy định tại điểm a Điều 202 BLHS ( phạm tội thuộc trường hợp không có giấy phép lái xe) thì còn có Bùi Thái Học cũng bị truy tố nhưng về tội Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường bộ, theo quy định tại khoản 1 Điều 205 BLHS

Tại phiên tòa xét xử mới đây, các bị cáo Nguyễn Ngọc Niên, Bùi Thái Học đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội, thừa nhận  Cáo trạng của VKSND huyện Tuy An truy tố đúng, không oan và xin HĐXX xem xét, giảm nhẹ hình phạt.

HĐXX đã nhận định: Hành vi phạm tội của các bị cáo là nguy hiểm cho xã hội. Bị cáo Niên mặc dù không có giấy phép lái xe nhưng bị cáo vẫn điều khiển xe mô tô lấn phần đường của xe ngược chiều, gây tai nạn làm một người chết nên cần xử phạt nghiêm. Đối với bị cáo Học, biết rõ bị cáo Niên không có giấy phép lái xe nhưng đã giao xe mô tô của mình cho Niên điều khiển sau đó gây tai nạn làm chết người nên cũng cần phải xử phạt nghiêm. Tuy nhiên, cũng xét bị cáo có nhiều tình tiết giảm nhẹ, gia đình bị cáo có công với Cách mạng…nên xử phạt bị cáo hình phạt nhẹ cũng đủ tác dụng giáo dục bị cáo và phòng ngừa chung. 

Từ đó, HĐXX TAND huyện Tuy An đã xử phạt bị cáo Nguyễn Ngọc Niên 01 năm tù về tội Vi phạm các quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ; xử phạt bị cáo Bùi Thái Học 4.000.000 đồng về tội Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thông đường bộ. Ngoài ra, Tòa còn tuyên buộc hai bị cáo còn bồi thường cho đại diện hợp pháp của người bị hại 45.000.000 đồng.

3. Án đã tuyên. Mức hình phạt mà tòa án dành cho các bị cáo đã thể hiện sự nghiêm minh của pháp luật. Qua những vụ án cho thấy tai nạn giao thông xảy ra không phải chỉ do người điều khiển các phương tiện giao thông vi phạm quy định về an toàn giao thông đường bộ, mà còn do người có phương tiện giao thông biết người khác không đủ điều kiện điều khiển phương tiện giao thôngnhưng vẫn giao xe cho  họ điều khiển. Hậu quả của những hành vi vi phạm Luật giao thông đường bộ nói trên là rất nghiêm trọng; người chết, người ra tòa lãnh án; không những thế, nó còn gây ảnh hưởng xấu đến tình hình trật tự, an toàn xã hội tại địa phương…

Bài học chung rút ra cho mọi người là phải luôn luôn chấp hành nghiêm chỉnh pháp luật nói chung, Luật giao thông đường bộ nói riêng.

HỒ LƯU - TẤN HOÀNG