TAND tỉnh Phú Yên vừa mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ kiện tranh chấp quyền sử dụng đất và yêu cầu chấm dứt hành vi cản trở quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn là các ông bà Lê Văn Nhứt, Trần Thị Sô và bị đơn là ông Huỳnh Văn Bé.
Theo hồ sơ vụ án, diện tích 86,5m2 tọa lạc tại khu phố Lệ Uyên Đông, phường Xuân Yên, thị xã Sông Cầu, có nguồn gốc của ông Nguyễn Đàm và bà Phan Thị Nồm tạo lập. Năm 1976, ông Đàm và bà Ngọc (con gái ông Đàm) cho vợ chồng ông Nhứt ở nhờ và xây dựng một ngôi nhà. Đến năm 1992, lúc này ông Đàm và bà Nồm đã chết nên bà Ngọc cùng chồng là ông Trương Cụt làm giấy bán diện tích đất có ngôi nhà vợ chồng ông Nhứt đang ở nhờ cho vợ chồng ông Nhứt với giá 02 chỉ vàng. Thời kỳ đó, nhà nước không cho phép bán đất nên hai bên chỉ làm giấy viết tay, không có xác nhận của chính quyền địa phương. Năm 2000, ông Nhứt kê khai và được UBND huyện Sông Cầu (cũ) cấp giấy chứng nhận QSD đất. Ngày 4/12/2015, ông Nhứt làm thủ tục đăng ký biến động, được UBND thị xã Sông Cầu cấp đổi giấy chứng nhận QSD đất tăng thêm với diện tích 434,2m2, trong đó có 86,5m2 của vợ chồng bà Ngọc, ông Cụt đã bán. Nay vợ chồng ông Nhứt yêu cầu Tòa án công nhận diện tích 86,5m2 và công trình vật kiến trúc trên đất nói trên cho vợ chồng ông Nhứt quản lý, sử dụng và yêu cầu chấm dứt hành vi cản trở QSD đất.
Bị đơn thì cho rằng, bà Nồm và ông Đàm có 04 người con gồm Nguyễn Lên (đã chết, không có người con nào), Nguyễn Thị Thẳng (bị bệnh tâm thần, có 01 người con là Nguyễn Văn Tèo), Nguyễn Thị Quẹo (chết lúc nhỏ), Nguyễn Thị Ngọc (mẹ ông Bé). Ngày 18/6/1981 ông Đàm viết di chúc giao cho ông Bé diện tích đang tranh chấp, không có xác nhận của chính quyền địa phương. Đến năm 2001, UBND huyện Sông Cầu có quyết định giải quyết khiếu nại của ông Bé, công nhận diện tích đất 74,2m2 có nguồn gốc của ông Đàm, bà Nồm. Nay quyết định này đã có hiệu lực pháp luật nhưng do có công trình nhà, vật kiến trúc của vợ chồng ông Nhứt trên đất nên không thể thi hành quyết định. Đến năm 2015, vợ chồng ông Nhứt tự ý đi làm và đổi giấy chứng nhận QSD đất, được UBND thị xã Sông Cầu cấp đổi vào tháng 12/2015 với biến động là diện tích 434,2m2 trong đó có 86,5m2 đang tranh chấp. Ông Bé không đồng ý việc UBND thị xã Sông Cầu cấp giấy chứng nhận QSD đất cho vợ chồng ông Nhứt, yêu cầu vợ chồng ông Nhứt trả lại 86,5m2 cho ông sử dụng, quản lý.
Án sơ thẩm của TAND thị xã Sông Cầu đã chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn: Công nhận diện tích 86,5m2 thuộc quyền quản lý, sử dụng, sở hữu của ông Lê Văn Nhứt, bà Trần Thị Sô. Sau đó, ông Bé kháng cáo; VKSND thị xã Sông Cầu kháng nghị theo hướng hủy án do vi phạm trong việc xác định tư cách tố tụng và nội dung vụ án.
HĐXX phúc thẩm TAND tỉnh nhận định: Tòa án cấp sơ thẩm cho rằng bà Nguyễn Thị Thẳng là con gái của vợ chồng ông Đàm, bà Nồm bị bệnh tâm thần nhưng trong hồ sơ không có tài liệu nào thể hiện bà Thẳng bị mất năng lực hành vi dân sự và việc cử người người giám họ là anh Nguyễn Văn Tèo (con bà Thẳng) tham gia tố tụng với tư cách người liên quan là không đúng quy định.
Về nguồn đất đang tranh chấp là của vợ chồng ông Đàm, bà Nồm: Năm 1977, vợ chồng bà Ngọc, ông Cụt đã tự ý làm giấy tờ bán thửa đất trên cho vợ chồng ông Nhứt với giá 02 chỉ vàng nhưng không có sự đồng ý của những người thuộc diện thừa kế của ông Đàm, bà Nồm và cũng không có chứng thực của chính quyền địa phương là không đúng quy định của pháp luật.
Trong quá trình giải quyết vụ án, ông Bé xuất trình di chúc cho rằng ngày 16/8/1981 ông Đàm đã để lại diện tích đang tranh chấp cho ông Bé, nhưng cấp sơ thẩm chưa xem xét, lại chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là có thiếu sót trong việc xem xét, đánh giá chứng cứ.
Từ đó, HĐXX đã tuyên chấp nhận kháng nghị của VKSND thị xã Sông Cầu, hủy bản án sơ thẩm và giao hồ sơ cho TAND thị xã Sông Cầu giải quyết lại theo thủ tục chung.
Tú Vương
