Hình minh họa.
Đứng trước vành móng ngựa TAND tỉnh Phú Yên là bảy bị cáo, gồm Nguyễn Thế Quân ( sinh 1982, trú tại Sơn Giang, Sông Hinh ), Trần Lê Tín Phát (sinh 1994, trú tại Phường 7, TP Tuy Hòa ), Nguyễn Văn Châu(sinh năm 1979), Nguyễn Thị Thủy ( sinh năm 1979 ), Nguyễn Hữu Tính ( sinh năm 1985), Nguyễn Thị Lệ Hiền (sinh năm 1977),Nguyễn Văn Thúy ( sinh năm:1976, cùng trú tại Sơn Hà, Sơn Hòa). Các bị cáo đều bị truy tố và đưa ra xét xử về tội Lưu hành tiền giả. Đáng chú ý hơn, trong số các bị cáo nói trên, có hai cặp vợ chồng là các bị cáo Châu-Thủy và Thúy- Hiền.
Theo cáo trạng của VKSND tỉnh Phú Yên: Tháng 01- 2013, Nguyễn Văn Hòa và Nguyễn Thế Quân đến nhà Nguyễn Văn Pha chơi. Tại đây, Pha rủ Hòa và Quân đi Trung Quốc dùng tiền Việt Nam đồng (viết tắt VNĐ) thật đổi lấy tiền VNĐ giả về Phú Yên tiêu thụ kiếm lời. Nghe vậy, Quân đồng ý ngay, còn Hòa thì không đồng ý. Đầu tháng 6-2013, Quân rủ thêm Trần Lê Tín Phát và Nguyễn Hữu Tính cùng tham gia. Trong tháng 6-2013, Quân đưa Phát đến gặp Pha để trao đổi, bàn bạc thống nhất Pha sẽ đi Trung Quốc đổi lấy VNĐ giả về đổi lại cho Quân và Phát với tỉ lệ 01 triệu VNĐ thật đổi lấy 02 triệu VNĐ giả. Cách thức tiêu thụ là dùng tiền giả đi mua hàng hóa có giá trị nhỏ để được thối lại tiền thật. Sau đó, Pha nhiều lần đem VNĐ thật sang Trung Quốc đổi lấy VNĐ giả, cụ thể:
Đầu tháng 7- 2013, Nguyễn Văn Pha qua cửa khẩu Hữu Nghị, Lạng Sơn sang Trung Quốc đổi 15 triệu VNĐ thật lấy 46 triệu VNĐ giả loại mệnh giá 100.000đ và 200.000đ. Khi đi ô tô khách về đến ngã tư Quốc lộ 1- đường ĐT 645 thuộc xã Hòa Thành, Đông Hòa, Pha gọi điện thông báo cho Quân biết đã có tiền giả, đồng thời gọi Phát đến chở về nhà. Sau đó, Quân đến nhà Pha ba lần đổi lấy 24 triệu VNĐ giả đi tiêu thụ. Phát đến bốn lần đổi lấy 22 triệu VNĐ giả, Phát đi tiêu thụ 17,6 triệu VNĐ giả và đổi lại cho Nguyễn Hữu Tính bốn lần, tổng số 4,4 triệu VNĐ giả để Tính đi tiêu thụ.
Khoảng cuối tháng 7-2013, Pha thông báo cho Quân và Phát biết sẽ tiếp tục đi Trung Quốc đổi lấy tiền giả. Quân đưa trước cho Pha 3 triệu VNĐ thật, Phát đưa 1,5 triệu VNĐ thật để Pha đi đổi lấy tiền giả. Lần này Pha sang Trung Quốc đổi 7 triệu VNĐ thật lấy 20 triệu VNĐ giả loại mệnh giá 100.000đ và 200.000đ. Khi về Pha đổi cho Quân và Phát mỗi người 10 triệu VNĐ giả đi tiêu thụ. Phát đổi lại cho Tính 3 triệu VNĐ giả đi tiêu thụ.
Khoảng giữa tháng 8-2013 Quân đến nhà vợ chồng Nguyễn Thị Lệ Hiền, Nguyễn Văn Thúy ( Hiền là chị ruột của Quân) và nhà của vợ chồng Nguyễn Văn Châu và Nguyễn Thị Thủy (Thủy là em ruột của Thúy) chơi và nói cho những người này biết Quân đang tiêu thụ tiền giả kiếm lời. Quân nói rõ cách thức tiêu thụ tiền giả và tỉ lệ đổi là 01 triệu VNĐ thật lấy 02 triệu VNĐ giả, nhưng phải đưa tiền thật trước để Quân gửi đi đổi, đồng thời Quân lấy đưa cho Nguyễn Thị Lệ Hiền và Nguyễn Văn Châu xem một tờ tiền giả có mệnh giá 100.000đ. Hiền, Thúy, Châu, Thủy xin tham gia và được Quân đồng ý. Ngày 20-8-2013 Pha gặp và nói cho Quân biết ngày 22-8-2013 Pha sẽ đi Trung Quốc đổi tiền giả, Quân hẹn ngày đó sẽ gặp Pha tại ngã tư Nông trường Sơn Thành để đưa tiền cho Pha đi đổi. Quân điện thoại cho vợ chồng Hiền, Thúy và vợ chồng Châu, Thủy nói có tiền thì đưa để đi đổi tiền giả. Trong ngày 20-8-2013 vợ chồng Hiền đưa cho Quân 4 triệu VNĐ thật, vợ chồng Châu đưa cho Quân 5 triệu VNĐ thật để đổi lấy tiền giả. Đến ngày 22-8-2013 tại quán Đức Phổ thuộc Sơn Thành Đông, Quân đưa cho Pha 10 triệu, trong đó có 5 triệu của vợ chồng Châu, 4 triệu của vợ chồng Hiền, và 01 triệu của Quân. Lần này Pha sang Trung Quốc đổi 31 triệu VNĐ thật lấy 103,8 triệu VNĐ giả, loại tiền có mệnh giá 100.000đ và 200.000đ. Khi Pha đem số tiền giả nói trên đón về đến Phú Yên thì bị Công an phát hiện bắt giữ.
Hành vi phạm tội trên đây của Nguyễn Văn Pha, Nguyễn Thế Quân, Trần Lê Tín Phát, Nguyễn Hữu Tính, Nguyễn Văn Châu, Nguyễn Thị Thủy, Nguyễn Thị Lệ Hiền, Nguyễn Văn Thúy đã phạm tội lưu hành tiền giả, theo quy định tại Điều 180 BLHS. Đối với Nguyễn Văn Pha phạm tội theo quy định tại khoản 3, Điều 180 BLHS; Nguyễn Thế Quân, Trần Lê Tín Phát, Nguyễn Văn Châu, Nguyễn Thị Thủy phạm tội theo quy định tại khoản 2, Điều 180 BLHS; Nguyễn Hữu Tính, Nguyễn Thị Lệ Hiền, Nguyễn Văn Thúy phạm tội theo quy định tại khoản 1, Điều 180 BLHS. Tuy nhiên, trong giai đoạn chuẩn bị xét xử, Pha bị bệnh chết nên TAND tỉnh Phú Yên đã ra quyết định đình chỉ xét xử.
Tại Điều 180 BLHS đã quy định như sau: “ 1- Người nào làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả, ngân phiếu giả, công trái giả, thì bị phạt tù từ ba năm đến bảy năm. 2- Phạm tội trong trường hợp nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ năm năm đến mười hai năm. 3- Phạm tội trong trường hợp rất nghiêm trọng hoặc đặc biệt nghiêm trọng, thì bị phạt tù từ mười năm đến hai mươi năm hoặc tù chung thân.”. Xét tính chất, mức độ phạm tội của từng bị cáo, HĐXX TAND tỉnh đã tuyên phạt: Nguyễn Thế Quân 08 năm tù và phạt bổ sung 10 triệu đồng; Trần Lê Tín Phát 05 năm 06 tháng tù; Nguyễn Hữu Tính và Nguyễn Văn Châu mỗi bị cáo 03 năm tù; Nguyễn Văn Thúy 02 năm 06 tháng tù; Nguyễn Thị Thủy 02 năm 06 tháng tù, Nguyễn Thị Lệ Hiền 03 năm tù, trong đó Thủy và Hiền được hưởng án treo.
Đối với Nguyễn Văn Hòa biết được việc Pha rủ Quân thực hiện hành vi lưu hành tiền giả để kiếm lời mà không tố giác nhưng xét tại thời điểm Hòa biết thì việc chuẩn bị phạm tội của Pha và Quân chưa được thể hiện cụ thể, nên Cơ quan điều tra không xử lý trách nhiệm hình sự mà kiến nghị xử lý hành chính.
HỒ LƯU