Thực hiện chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật trong công tác quản lý và giáo dục người chấp hành án phạt tù tại Trại giam Xuân Phước-Bộ Công an, VKSND tỉnh Phú Yên phát hiện hai bản án đã có hiệu lực pháp luật của TAND có sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng BLHS về tổng hợp hình phạt.  

Trường hợp thứ nhất: Phạm nhân Dương Minh Khang – SN:10/10/1992 trú tại thôn Phú Hưng, Bình Tân, Tây Sơn, Bình Định (khi phạm tội mới 17 tuổi 7 tháng 08 ngày). Bản án số 07/2011/HSST, ngày 28/2/2011 Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định áp dụng điểm n khoản 1 Điều 93; khoản 1 Điều 136; điểm p khoản 1 Điều 46, Điều 50, Điều 69, Điều 74 Bộ luật hình sự, xử phạt Dương Minh Khang 18 năm tù về tội giết người, 01 năm tù về tội cướp giật tài sản; tổng hợp hình phạt của cả hai tội buộc Dương Minh Khang phải chấp hành hình phạt chung là 19 năm tù, thời hạn chấp hành hình phạt tù tính từ ngày bị bắt là 20/5/2010.

Theo quy định tại khoản 1 Điều 74 BLHS: “ Người chưa thành niên phạm tội chỉ bị phạt tù có thời hạn theo quy định sau đây: 1. Đối với người từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi khi phạm tội, nếu điều luật được áp dụng quy định hình phạt tù chung thân hoặc tử hình, thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá mười tám năm tù; nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt cao nhất được áp dụng không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định.”

Điều 75 BLHS quy định: “ Đối với người phạm nhiều tội, có tội được thực hiện trước khi đủ 18 tuổi, có tội được thực hiện sau khi đủ 18 tuổi, thì việc tổng hợp hình phạt áp dụng như sau:

Theo đó, khi thực hiện hành vi phạm tội Dương Minh Khang chưa đủ 18 tuổi. Do đó,  mức hình phạt cao nhất ( kể cả tổng hợp hình phạt) đối với Khang không được quá 18 năm tù. Tuy nhiên, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Định lại tổng hợp hình phạt, buộc bị cáo Khang phải chấp hành 19 năm tù về hai tội giết người và cướp giật tài sản, là vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong việc áp dụng BLHS, gây thiệt hại cho bị cáo.

Ngày 10/4/2015, VKSND tỉnh Phú Yên đã báo cáo Viện kiểm sát nhân dân tối cao xem xét kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm theo hướng: Hủy phần tổng hợp hình phạt đối với Dương Minh Khang tại bản án hình sự sơ thẩm số 07/2011/HSST ngày 28/02/2011 của TAND tỉnh Bình Định để xét xử lại theo đúng quy định của pháp luật.

Trường hợp thứ hai:  Tại bản án hình sự sơ thẩm số 155/2006/HSST ngày 08-9-2006 của Tòa án nhân dân TP Nha Trang, tỉnh Khánh Hòa đã xử phạt bị cáo Ngô Diệp Khánh Tùng (sinh năm 1977,  thường trú tại quận 3, Tp Hồ Chí Minh)  09 năm tù về tội mua bán trái phép chất ma túy, thời hạn tù tính từ ngày bắt giam 09-02-2006. Sau khi án có hiệu lưc thi hành, Tùng được chuyển đến Trại giam A2 (Cục V26-Bộ Công an) thi hành án. Quá trình thi hành án, phạm nhân Tùng được Tòa án nhân dân tỉnh Khánh Hòa xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù hai lần, mức giảm tổng cộng là 08 tháng.

Ngày 08-10-2010, Tùng bỏ trốn trong khi đang lao động,  sau đó bị bắt và bị khởi tố về tội Trồn khỏi nơi giam, theo quy định tại khoản 1 Điều 311 BLHS; thời gian tạm giam để điều tra tính từ ngày 15-11-2010.

Tính đến ngày 14-11-2010, Ngô Diệp Khánh Tùng đã chấp hành bản án số 155/2006/HSST được 4 năm 9 tháng 05 ngày và được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt tù 08 tháng. Như vậy, tổng cộng Tùng đã chấp hành án được 5 năm 5 tháng 05 ngày, thời gian còn lại chưa chấp hành của bản án số 155/2006/HSST ngày 08-9-2006 của Tòa án nhân dân TP Nha Trang là 03 năm 6 tháng 25 ngày.

Bản án hình sự sơ thẩm số 11/2011/HSST ngày 10-3-2011 của Tòa án nhân dân huyện Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa  tuyên phạt bị cáo Ngô Diệp Khánh Tùng  03 năm tù về tội trốn khỏi nơi giam, tổng hợp với phần hình phạt chưa chấp hành của bản án số 155/2006/HSST ngày 08-9-2006 của Tòa án nhân dân TP Nha Trang buộc bị cáo phải chấp hành hình phạt chung là 07 năm 02 tháng 25 ngày, thời hạn tù tính từ ngày bắt giam 15-11-2010.

Tuy nhiên,  khi tổng hợp hình phạt, Tòa án nhân dân huyện Diên Khánh chỉ tính thời gian thực tế bị cáo Tùng đã chấp hành bản án số 155/2006/HSST là 04 năm 9 tháng 05 ngày, mà không tính đến việc bị cáo đã được xét giảm án 08 tháng. Vì vậy,  đã gây thiệt hại cho bị cáo, đồng thời ảnh hưởng đến quyền lợi của bị cáo khi xét giảm thời hạn chấp hành án phạt tù theo quy định tại khoản 4 Điều 58 Bộ luật Hình sự.

Vụ này, VKSND tỉnh Phú Yên đã có Công văn thông báo đến Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Khánh Hòa để xem xét, kháng nghị giám đốc thẩm theo thẩm quyền.

Văn Tốn - Ái Diễm