TAND tỉnh Phú Yên vừa xét xử phúc thẩm vụ kiện "Đòi lại tài sản - Quyền sử dụng đất" giữa nguyên đơn là bà NTH với bị đơn là bà NTB (cùng trú tại xã Hòa Đồng, huyện Tây Hòa).

Theo trình bày của nguyên đơn: Thửa đất đang tranh chấp có nguồn gốc của ông NB (ông nội nguyên đơn) tạo lập từ năm 1936. Sau khi ông B chết không để lại di chúc, thửa đất trên do cha mę nguyên đơn là ông NT, bà TTG thừa hưởng xây nhà ở. Đến năm 1985, bà G chết không để lại di chúc. Khoảng năm 1987, ông T già yếu và bị bệnh tâm thần nên nguyên đơn đưa về sống cùng tại thôn Phú Diễn Trong, xã Hòa Đồng để chăm sóc.

Năm 1992, ông T chết không để lại di chúc, nhà đất trên do nguyên đơn thừa hưởng. Năm 1993, bà NTB là chị em họ hàng với nguyên đơn không có đất ở nên xin ở nhờ, nói khi nào đòi thì trả lại. Tuy nhiên, sau khi cho ở nhờ thì bà B chiếm ở luôn và cho con xây nhà ở kiên cố, không chịu trả lại đất nên nguyên đơn khởi kiện yêu cầu buộc bà B trả lại đất theo đo đạc hiện trạng là 240,9m².

Ngày 14/8/2023, nguyên đơn có đơn bổ sung yêu cầu khởi kiện, đề nghị hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do UBND huyện cấp cho bà NTB ngày 19/5/2004 vì theo Công an xã Hòa Đồng cung cấp thì ông NTD (cha bà B) chết trước năm 1975 nhưng lại kê khai sử dụng đất và được cấp giẩy chứng nhận quyển sử đất năm 2004 là không phù hợp, trái pháp luật.

Phía bị đơn trình bày: Diện tích đất bà H khởi kiện có nguồn gốc của cha mẹ bị đơn tạo lập sinh sống, sau năm 1975 đã kê khai đăng ký, nay xây dựng nhà ở kiên cố được nhà nước cấp giấy chứng nhận quyển sử dụng năm 2004 cho bị đơn và cha là NTD. Cha nguyên đơn khi còn sống có đất ở liền kề đường cái đi trong xóm. Từ năm 1980 đến 1993 nhiều lần mở rộng nâng cấp đường đi đã chiếm hết đất, bà H bỏ đi trên 40 năm, nay viết đơn khiếu nại tranh chấp là không đúng.

Bản án dân sự sơ thẩm của TAND huyện Tây Hòa tuyên: Không chấp nhân toàn bộ yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn vì không có căn cứ. Sau đó, nguyên đơn kháng cáo yêu cầu chấp nhận toàn bộ yêu cầu khởi kiện.

Tại phiên tòa phúc thẩm mới đây, HĐXX TAND tỉnh Phú Yên nhận thấy: Nguyên đơn xác định đất của ông nội NB để lại cho cha mẹ nguyên đơn là ông NT, bà TTG. Ông T, bà G cất nhà ở trên đất này, năm 1985 bà G chết, năm 1992 ông T chết. Sau đó nguyên đơn cho bị đơn ở nhờ trên đất. Còn bị đơn cho rằng đất tranh chấp là của cha mẹ bị đơn là ông NTD, bà NTI tạo lập đã được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nên không đồng ý với yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn.

Sau khi xét xử sơ thẩm, nguyên đơn kháng cáo cung cấp xác nhận của các nhân chứng ở Phú Phong, Hòa Đồng, theo đó đất đang tranh chấp giữa bà H với bà B là đất nhà ở của ông NT, cha bà H. Những lời xác nhận này phù hợp với lời trình bày của nguyên đơn.

Tại đơn khởi kiện, nguyên đơn yêu cầu bị đơn trả lại diện tích đất 240,9m². Ngày 14/8/2023, nguyên đơn đơn bổ sung đơn khởi kiện, đề nghị hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do UBND huyện cấp đứng tên bà NTB. Xét thấy yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là tranh chấp đòi lại tài sản - quyền sử dụng đất, yêu cầu bổ sung là hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cấp cho bị đơn, việc giải quyết đồng thời yêu cầu hủy giấy chứng nhận quyền sử dụng đất trong cùng một vụ án là cần thiết.

Tài liệu có trong hồ sơ thể hiện: Việc UBND xã Hòa Đồng xác nhận thửa đất tranh chấp đã được cân đối cấp cho ông NTD theo NÐ 64/CP là không đúng. Đặc biệt là việc cấp đất cho ông D (cha bà B) chết trước năm 1975 để xác định quyền sử dụng đất hợp pháp cho bà B là không đúng quy định của pháp luật đất đai.

Từ đó, HĐXX phúc thẩm đã chấp nhận đề nghị của Kiểm sát viên, hủy bản án sơ thẩm số 13/2023/DS-ST ngày 18/8/2023 của TAND huyện Tây Hòa, giao hồ sơ vụ án cho TAND tỉnh Phú Yên giải quyết theo thẩm quyền.

Văn Công - Thu Anh