Ngày 22/7/2016 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 1461/QĐ-TTg về việc phê duyệt đề án triển khai thực hiện tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Theo đó,việc xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được thực hiện thường xuyên theo quý. Các Trại giam, Trại tạm giam, Cơ quan thi hành án hình sự Công an cấp huyện nơi trực tiếp quản lý phạm nhân tiến hành xét, lập hồ sơ đề nghị và chuyển cho Cơ quan quản lý thi hành án hình sự thẩm định, sau đó chuyển danh sách, hồ sơ đến VKS và Tòa án cấp tỉnh nơi phạm nhân chấp hành án để mở phiên họp xem xét, quyết định.
Đối tượng xét tha tù trước thời hạn có điều kiện là người đang chấp hành án phạt tù ở cơ sở giam giữ, phạm tội lần đầu, đã chấp hành án phạt tù được một phần hai thời hạn tù đối với án phạt tù có thời hạn, ít nhất 15 năm đối với tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn (riêng các trường hợp ưu tiên phải chấp hành được một phần ba thời hạn tù đối với án phạt tù có thời hạn hoặc 12 năm đối với tù chung thân đã được giảm xuống tù có thời hạn) nếu có đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật.
Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vẫn là người đang chấp hành án, chỉ thay đổi hình thức từ chấp hành án trong các cơ sở giam giữ sang chấp hành án tại cộng đồng xã hội với các quy định quản lý, giám sát chặt chẽ. Người được tha tù trước thời hạn có điều kiện phải thực hiện các nghĩa vụ trong thời gian thử thách, nếu có nhiều tiến bộ thì có thể được xem xét rút ngắn thời gian thử thách;Ủy ban nhân dân cấp xã nơi phạm nhân về cư trú có trách nhiệm tổ chức quản lý, giám sát, giáo dục người được tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Theo Đề án, dự kiến số lượng người được tha tù trước thời hạn có điều kiện mỗi năm trên toàn quốc khoảng gần 20.000 người, góp phần giảm bớt ngân sách nhà nước đầu tư xây dựng cơ sở vật chất; giảm bớt chi phí cho công tác quản lý, thực hiện chế độ ăn, ở, mặc, khám, chữa bệnh, sinh hoạt, học tập và các chế độ, chính sách khác đối với phạm nhân; giảm nhu cầu biên chế cán bộ của các cơ sở giam giữ. Theo ước tính nếu số lượng người được tha tù trước thời hạn có điều kiện khoảng 20.000 người thì sẽ tiết kiệm cho ngân sách nhà nước khoảng gần 200 tỷ đồng/01 năm và giảm nhu cầu biên chế khoảng hơn 3.000 cán bộ, chiến sĩ của các cơ sở giam giữ, từ đó có điều kiện để các trại giam củng cố cơ sở vật chất, bảo đảm thực hiện chế độ, chính sách tốt hơn đối với phạm nhân.
Văn Tốn