Khoảng 12h ngày 01/5/2016, Nguyễn Văn Cảnh (sinh năm 1985) cùng Nguyễn Văn Lai (sinh năm 1992, cùng trú tại Sơn Thành Đông, Tây Hòa, Phú Yên) đến trại dưa của anh Võ Văn Truyện ở thôn Thành An, xã Sơn Thành Đông, huyện Tây Hòa chặn xe, không cho chở dưa đi và hỏi xin tiền lái xe.
Anh Truyện đến gặp Cảnh, Lai hỏi tiền gì mà xin, thì cả hai nói giờ tụi tôi không xin nữa mà làm luật, ông phải đóng tiền đường thì tụi tôi mới cho xe chở dưa đi qua. Anh Truyện sợ không chở dưa đi kịp sẽ bị hư, thối bán không được nên gọi điện thoại cho ông Nguyễn Đức Hạnh là trưởng thôn Thành An đến giải quyết. Ông Hạnh đến hỏi Cảnh, Lai thu tiền đường gì, thì bị Cảnh và Lai đe dọa, nói chuyện của tụi tôi không liên quan gì đến ông và đòi đánh, trả thù; ông Hạnh sợ nên bỏ về. Cảnh và Lai tiếp tục đe dọa nếu anh Truyện không đưa 04-05 triệu đồng thì không cho xe chởđưa đi. Anh Truyện sợ, năn nỉ đưa 01 triệu đồng thì Cảnh và Lai nhận, chia nhau tiêu xài hết. Sau đó, Cảnh bỏ trốn khỏi địa phương, đến 14/6/2017 thì bị bắt theo lệnh truy nã.
Được biết, vào năm 2009 Nguyễn Văn Cảnh đã bị TAND huyện Chư păh, Gia Lai xử phạt 09 tháng tù về tội trộm cắp tài sản; đã chấp hành xong hình phạt tù và các quyết định khác của bản án. Năm 2006 bị Chủ tịch UBND tỉnh Phú Yên áp dụng biện pháp đưa vào cơ sở giáo dục 24 tháng về hành vi nhiều lần đánh nhau, gây rối trật tự công cộng. Ngày 26/12/2011, Cảnh bị TAND huyện Tây Hòa xử phạt 01 năm tù về tội cố ý gây thương tích và 01 năm 03 tháng tù về tội cố ý làm hư hỏng tài sản; đã chấp hành xong hình phạt tù. Còn đối với Nguyễn Văn Lai,ngày 25/8/2017 bị TAND tỉnh Phú Yên xét xử phúc thẩm, tuyên phạt 01 năm 06 tháng cải tạo không giam giữ về tội cố ý làm hư hỏng tài sản.
Tại phiên tòa sơ thẩm ngày 16/11/2017, xét tính chất, mức độ phạm tội và nhân thân các bị cáo, Kiểm sát viên đề nghị HĐXX tuyên phạt Cảnh từ 15 đến 18 tháng tù; Lai từ 12 đến 15 tháng tù cùng về tội cưỡng đoạt tài sản. Riêng bị cáo Lai, tổng hợp hình phạt của bản án phúc thẩm ngày 25/8/2017 của TAND tỉnh Phú Yên, buộc bị cáophải chấp hành hình phạt chung cho hai bản án.
Luật sư bào chữa cho bị cáo Lai thống nhất về tội danh như cáo trạng của VKS đã truy tố. Tuy nhiên, bị cáo Lai tham gia với vai trò thứ yếu, sau khi phạm tội đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, chỉ được chia 300.000đ; đã khắc phục thiệt hại, được bị hại xin giảm nhẹ hình phạt. Do đó, đề nghị HĐXX cho bị cáo hưởng hình phạt cải tạo không giam giữ; không chấp nhận ý kiến của Kiểm sát viên về việc tổng hợp hình phạt của hai bản án.
Hội đồng xét xử TAND huyện Tây Hòa nhận định: Cáo trạng của VKSND huyện Tây Hòa đã truy tố các bị cáo về tội cưỡng đoạt tài sản theo khoản 1 Điều 135 BLHS là có căn cứ, đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.
Xét bị cáo Cảnh có nhân thân xấu, đã bị kết án về tội cố ý gây thương tích và tội cố ý làm hư hỏng tài sản; chưa được xóa án tích lại tiếp tục phạm tội do cố ý nên lần phạm tội này thuộc trường hợp tái phạm. Sau khi phạm tội đã bỏ trốn gây khó khăn cho cơ quan điều tra nên cần xử phạt mức án nghiêm khắc. Đối với bị cáo Lai phạm tội với vai trò thứ yếu, có nhân thân tốt, ngoài lần phạm tội này còn phạm tội cố ý làm hư hỏng tài sản, ngày 25/8/2017 bị TAND tỉnh Phú Yên xét xử phúc thẩm, tuyên phạt 01 năm 06 tháng cải tạo không giam giữ. Do đó, cũng phải xử phạt nghiêm khắc, nhưng mức án thấp hơn so với bị cáo Cảnh. Từ đó, Hội đồng xét xử TAND huyện Tây Hòa đã tuyên phạt Nguyễn Văn Cảnh 01 năm 06 tháng tù, Nguyễn Văn Lai 01 năm 03 tháng tù về tội cưỡng đoạt tài sản.
Qua kiểm sát bản án, VKSND tỉnh Phú Yên thấy rằng Hội đồng xét xử TAND huyện Tây Hòa không có nhận định gì và tại phần quyết định cũng không quyết định việc tổng hợp hình phạt đối với bị cáo Lai như đề nghị của VKS.
Theo quy định tại Khoản 1 Điều 51 BLHS “Trong trường hợp một người đang phải chấp hành một bản án mà lại bị xét xử về tội đã phạm trước khi có bản án này, thì Tòa án quyết định hình phạt đối với tội đang xét xử, sau đó quyết định hình phạt chung theo quy định tại Điều 50 Bộ luật này. Thời gian đã chấp hành hình phạt của bản án trước được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt chung”. Xét bị cáo Nguyễn Văn Lai đang chấp hành hình phạt 01 năm 06 tháng cải tạo không giam giữ theo bản án hình sự phúc thẩm số 83/2017/HSPT ngày 25/8/2017 của TAND tỉnh Phú Yên, thì lại bị đưa ra xét xử về tội cưỡng đoạt tài sản đã thực hiện ngày 01/5/2016, trước khi có bản án phúc thẩm số 83/2017/HSPT. Vì vậy, khi xét xử tội cưỡng đoạt tài sản, Tòa án phải căn cứ quy định tại Điều 51 BLHS để tổng hợp hình phạt đối với bị cáo Lai. Do đó, việc không tổng hợp hình phạt đối với bị cáo Lai là chưa áp dụng đúng quy định của BLHS.
Vì vậy, VKSND tỉnh Phú Yên đã kháng nghị, đề nghị TAND tỉnh Phú Yên xét xử phúc thẩm, áp dụng khoản 1 Điều 51 BLHS để tổng hợp hình phạt đối với bị cáoNguyễn Văn Lai theo đúng quy định của pháp luật.
GIANG HÀ - BÌNH NGUYÊN