TAND tỉnh Phú Yên vừa mở phiên tòa phúc thẩm xét xử vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là vợ chồng ông Trần Ngọc Anh, Nguyễn Thị Nhân với bị đơn là vợ chống ông Trần Văn Ngãi, Huỳnh Thị Thu Hà (cùng trú tại phường Hòa Hiệp Trung, TX Đông Hòa).
Bản án sơ thẩm của TAND TX Đông Hòa đã tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn, buộc ông Trần Văn Ngãi, bà Phạm Thị Thu Hà trả lại cho ông Trần Ngọc Anh, bà Nguyễn Thị Nhân quyền sử dụng đất có diện tích 1.096m2. Vợ chồng ông Ngãi, bà Hà phải tháo dỡ, chuyển toàn bộ những công trình và dọn, di chuyển những cây trồng mới phát sinh để trả lại quyền sử dụng đất cho ông Anh, bà Nhân. Giao cho ông Anh, bà Nhân được quyền sở hữu một số cây trồng trên đất…
Sau khi án tuyên, bị đơn kháng cáo đề nghị TAND tỉnh xét xử phúc thẩm hủy án để giải quyết lại không chấp nhận khởi kiện của nguyên đơn; VKSND thị xã Đông Hòa kháng nghị phúc thẩm theo hướng hủy bản án sơ thẩm nêu trên của TAND thị xã Đông Hòa để giải quyết lại do vi phạm về thủ tục tố tụng và nội dung.
Tại phiên tòa phúc thẩm, các đương sự không thỏa thuận được về việc giải quyết vụ kiện, cũng không cung cấp chứng cứ gì mới. Bị đơn thay đổi nội dung kháng cáo đề nghị HĐXX sửa án sơ thẩm không chấp nhận khởi kiện của nguyên đơn; nguyên đơn vẫn giữ nguyên yêu cầu khởi kiện.
Xét kháng cáo của đương sự và kháng nghị của VKSND.TX Đông Hòa, HĐXX nhận thấy: Đối tượng tranh chấp của các đương sự là diện tích đất 1.599,2m2 (đo đạc thực tế lần 1 là 1.096m2; đo đạc thực tế lần 2 là 1.672,6m2…)…
Quá trình giải quyết vụ án, tòa án cấp sơ thẩm đã vi phạm trong thu thập tài liệu, chứng cứ và xác định tư cách người tham gia tố tụng: Nguyên đơn cung cấp tại liệu, chứng cứ chứng minh quyền sử dụng đất là các bản photocopy, có nội dung không rõ ràng, mâu thuẫn về thời gian, không có công chứng, chứng thực sao y bản chính theo quy định khoản 1 điều 95 BLTTDS. Theo nguyên đơn năm 2006 Nhà nước có chủ trương mở khu công nghiệp, diện tích đất của vợ chồng ông nằm trong khu quy hoạch nên đã được đền bù cây trên đất. Khi đó, ông đã giao nộp bản chính quyết định giao đất (bản gốc) cho địa chính xã và được nhận 10.000.000đ tiền đền bù cây trồng trên đất.
Tuy nhiên, Công văn của Trung tâm phát triển quỹ đất TX Đông Hòa xác định không lưu giữ bản gốc quyết định giao đất; không có quyết định thu hồi đất và không có hồ sơ liên quan đến việc thu hồi, bồi thường như đương sự nêu. Công văn số của Ban Quản lý khu kinh tế Phú Yên có thể hiện bà Nguyễn Thị Nhân ký nhận tiền đến bù cây trên đất tại phiếu chi ngày 10/10/2007... Như vậy, các cơ quan quản lý cung cấp tài liệu, chứng cứ cũng có sự mâu thuẫn nhưng tòa án cấp sơ thẩm chưa đưa các cơ quan này tham gia tố tụng với tư cách người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là có thiếu sót, vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.
Cũng theo nguyên đơn, diện tích đất đang bị tranh chấp là do vợ chồng ông khai hoang trồng dương, bạch đàn. Năm 1993, vợ chồng ông có đơn xin nhận đất khai hoang để trồng rừng. Tại Quyết định số 26/UBND ngày 18/12/1993 của UBND huyện Tuy Hòa (nay là UBND TX Đông Hòa), biên bản khảo sát thực địa, biên bản giao đất trồng rừng, thể hiện hộ ông Trần Ngọc Anh được giao diện tích là 6.200m2. Thế nhưng, tại quyển mục kê số 02 trang 151 lập năm 1998, được UBND xã Hòa Hiệp Trung và Sở địa chính phê duyệt tháng 12/1999 thể hiện người sử dụng đất đứng tên kê khai ông Trần Anh. Mặc dù không có thẩm quyền, nhưng cán bộ địa chính phường xác định ông Trần Anh chính là ông Trần Ngọc Anh là không đúng quy định pháp luật.
Tại phiên tòa sơ thẩm, ông Trần Ngọc Anh trình bày ông có kê khai đất nhưng cán bộ ghi sai thành tên Trần Anh. Tại thời điểm giao đất cũng có người tên Trần Anh được giao đất gần với ông Trần Ngọc Anh nhưng ông không biết ông Trần Anh có kê khai đất hay không. Ngày 26/11/2921, TAND tỉnh Phú Yên xác minh tại Công an phường Hòa Hiệp Trung xác định phường Hòa Hiệp Trung có 03 người tên Trần Anh và 03 người tên Trần Ngọc Anh.
Như vậy, tòa án cấp sơ thẩm chưa tiến hành xác minh làm rõ ông Trần Anh và ông Trần Ngọc Anh có phải là một người hay không, ông Trần Anh là ai, có liên quan gì đến đất đang tranh chấp hay không…để tiến hành triệu tập và xác định ông Trần Anh tham gia tố tụng với tư cách là người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan là vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng.
Trong khi đó, UBND phường Hòa Hiệp Trung xác định vị trí đất đang tranh chấp không thống nhất nhưng tòa án cấp sơ thẩm chưa xác minh làm rõ diện tích đất tranh chấp thuộc vị trí thuộc thửa đất nào là chưa đảm bảo việc giải quyết vụ án đúng pháp luật. Tại biên bản định giá tài sản ngày 20/10/2021 của TAND tỉnh đo đạc diện tích đất tranh chấp là 1.672,6m2, có sự chênh lệch so với diện tích mà bản án sơ thẩm tuyên là 1.096m2. Do đó, cần thiết phải xác định nguyên nhân diện tích chênh lệch này, mới có cơ sở giải quyết vụ án chính xác.
Với những vi phạm nghiêm trọng như trên nhưng tòa sơ thẩm vẫn tuyên chấp nhận yêu cầu khởi kiện của nguyên đơn là chưa khách quan, toàn diện, cấp phúc thẩm không thể khắc phục được.
Từ đó, HĐXX TAND tỉnh Phú Yên đã chấp nhận kháng nghị của VKSNDTX Đông Hòa, hủy bản án sơ thẩm của TAND TX Đông Hòa để giải quyết lại theo quy định của pháp luật.
THU ANH
