Giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố là giai đoạn mở đầu của hoạt động tố tụng hình sự có ý nghĩa quan trọng nhằm phát hiện kịp thời hành vi phạm tội xảy ra, xác định có hay không có dấu hiệu tội phạm để xem xét khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự.

Viện KSND huyện Tuy An họp giải quyết tố giác, tin báo tội phạm
và kiến nghị khởi tố 

Thực hiện chủ trương của Đảng và Nhà nước về cải cách tư pháp và Chỉ thị số 06/CT-VKSTC ngày 06-12-2013 của Viện trưởng VKSND tối cao về “Tăng cường trách nhiệm công tố trong hoạt động điều tra, gắn công tố với hoạt động điều tra đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng chống tội phạm”, Chỉ thị số 01/CT-VKSTC ngày 02-01-2014 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Kế hoạch số 14/KH-VKS-VP ngày 22-01-2014 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tỉnh Phú Yên, ngay từ đầu năm, Viện kiểm sát nhân dân huyện Tuy An đã xây dựng Kế hoạch số 71/KH-VKS ngày 26-2-1014 triển khai các giải pháp đột phá trong công tác kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố với những nội dung, chi tiêu và giải pháp cụ thể, xác định đây là hoạt động thực hiện chức năng, nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân được qui định tại điều 103 BLTTHS, nhằm đảm bảo việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố của CQĐT có căn cứ, đúng pháp luật và kịp thời, không để oan sai, bỏ lọt tội phạm.

Để chủ động nắm chắc tình hình vi phạm, tội phạm xảy ra trên địa bàn huyện, Lãnh đạo Viện đã phân công kiểm sát viên trực nghiệp vụ 24/24 giờ để tiếp nhận tố giác, tin báo tội phạm, xác định những vụ việc dấu hiệu tội phạm dựa trên các nguồn thông tin như: tố giác tội phạm của công dân, tin báo của cơ quan, tổ chức, tin báo trên các phương tiện thông tin đại chúng, Cơ quan điều tra, Tòa án, Bộ đội biên phòng, Kiểm lâm, người phạm tội tự thú, qua các cuộc họp giao ban của Huyện ủy, Ủy ban nhân dân huyện,…Chủ động phối hợp chặt chẽ với các cấp chính quyền, các Ban ngành, Đoàn thể trên địa bàn huyện để nắm tình hình vi phạm, tội phạm; phân công cán bộ, kiểm sát viên theo dõi địa bàn các xã, thị trấn để nắm tình hình vi phạm, tội phạm hàng tháng và có giải pháp phân loại, xử lý kịp thời. Phân công một kiểm sát viên mở sổ thụ lý, theo dõi kết quả giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố, phát hiện kịp thời và chuyển cho cơ quan CSĐT những tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố thuộc thẩm quyền mà cơ quan CSĐT chưa tiếp nhận thụ lý và giải quyết. Đối với tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp trên thì phải được chuyển đúng theo quy định của pháp luật.  

Lãnh đạo đơn vị thường xuyên tổ chức quán triệt, triển khai thực hiện các quy định của pháp luật, hướng dẫn của ngành cấp trên về ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác kiểm sát việc giải quyết tin báo, tố giác về tội phạm và kiến nghị khởi tố để nâng cao nhận thức và trách nhiệm của Kiểm sát viên khi thực hiện nhiệm vụ được giao. Khi nhận được quyết định phân công giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố của Cơ quan Điều tra, trong thời hạn ba ngày, Viện trưởng Viện kiểm sát ra quyết định phân công Phó Viện trưởng và Kiểm sát viên tiến hành kiểm sát việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố của Cơ quan Điều tra theo quy định của pháp luật tố tụng hình sự. Khi được phân công, Kiểm sát viên có nhiệm vụ và quyền hạn như: kiểm sát việc kiểm tra, xác minh nguồn tin; kiểm sát việc lập hồ sơ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố; kiểm sát kết quả giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm hoặc kiến nghị khởi tố theo quy định tại Điều 103 BLTTHS.

Định kỳ hàng tháng, Lãnh đạo Viện nghe các Kiểm sát viên báo cáo tình hình, kết quả kiểm sát giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm để có biện pháp chỉ đạo kịp thời. Đối với vụ việc đơn giản, rõ ràng, đủ căn cứ để khởi tố thì thời hạn giải quyết là không được quá 20 ngày, nếu quá thời hạn trên mà cơ quan điều tra không ra quyết định khởi tố vụ án thì Viện kiểm sát yêu cầu Cơ quan Điều tra ra quyết định khởi tố vụ án để điều tra. Đối với vụ việc có nhiều tình tiết phức tạp hoặc phải kiểm tra, xác minh tại nhiều địa điểm thì thời hạn giải quyết có thể kéo dài hơn, nhưng không quá hai tháng. Vì vậy, trong thời hạn 40 ngày mà cơ quan điều tra chưa ra quyết định giải quyết, kiểm sát viên phải kịp thời, chủ động phối hợp với điều tra viên bàn biện pháp để giải quyết; nếu gặp khó khăn, vướng mắc thì đề xuất lãnh đạo liên ngành họp bàn biện pháp giải quyết hoặc báo cáo liên ngành cấp trên cho ý kiến chỉ đạo để đảm bảo thời hạn giải quyết là không quá hai tháng. Trong trường hợp vụ việc đã quá thời hạn 60 ngày mà chưa có kết quả giải quyết, kiểm sát viên phải báo cáo với lãnh đạo để kịp thời kiến nghị yêu cầu Cơ quan điều tra giải quyết  theo đúng quy định của pháp luật.

Kết quả, từ đầu năm 2014 đến nay, Viện kiểm sát nhân dân huyện Tuy An đã kiểm sát 128 tin báo, tố giác về tội phạm và kiến nghị khởi tố gồm số cũ 04, mới 124, trong đó có 16 đơn tố giác tội phạm, 111 tin báo và 01 kiến nghị khởi tố. Viện kiểm sát đã tiếp nhận 16 đơn tố giác tội phạm, chuyển cho CQĐT.

Cơ quan điều tra đã giải quyết: 110/128 tin (86,3%), trong đó: khởi tố vụ án 60, không khởi tố 47, chuyển tỉnh 3, còn lại 18 tin. Tất cả tin báo, tố giác đã giải quyết đều đảm bảo có căn cứ, đúng qui định của pháp luật, không có trường hợp nào xử lý oan sai.

Đã tiến hành 02 cuộc kiểm sát trực tiếp việc giải quyết công tác tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố tại cơ quan CSĐT Công an huyện Tuy An, phát hiện một số vi phạm như: chậm giải quyết để quá thời hạn 11 tin (9,5%), gửi quyết định phân công người tiến hành tố tụng đến Viện kiểm sát chậm, yêu cầu cơ quan CSĐT khởi tố 05 tin và được chấp nhận, ban hành 02 kết luận và 01 bản kiến nghị yêu cầu CQĐT khắc phục vi phạm.

Từ những kết quả bước đầu thực hiện khâu đột phá, Viện kiểm sát nhân dân huyện Tuy An rút ra một số kinh nghiệm như sau:

Một là: Hàng ngày, hàng tuần, KSV được phân công phải chủ động quản lý chặt chẽ, nắm chắc việc thụ lý, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm của CQĐT, kịp thời phát hiện những trường hợp không thụ lý hoặc thụ lý không đúng (không có thông tin về tội phạm) để phân loại, xử lý kịp thời, những tin không thuộc thẩm quyền thì yêu cầu chuyển ngay cho cơ quan có thẩm quyền giải quyết. Hàng tháng, Lãnh đạo Viện phối hợp với CQĐT kiểm tra toàn bộ số tin báo, tố giác tội phạm đã thụ lý trong tháng, xác định rõ những tin đã giải quyết, chưa giải quyết, những vi phạm, khó khăn, vướng mắc để bàn biện pháp phối hợp giải quyết. Trường hợp cần thiết, VKS yêu cầu khởi tố hoặc ban hành kiến nghị yêu cầu khắc phục vi phạm.

Hai là: Để đảm bảo việc giải quyết tố giác, tin báo tội phạm có căn cứ, đúng pháp luật, KSV cần phối hợp chặt chẽ với ĐTV cùng nhau xem xét, kết luận, thống nhất đường lối xử lý, đảm bảo sự thống nhất cao giữa CQĐT và VKS trong việc khởi tố hay không khởi tố vụ án hình sự, trường hợp cần thiết, ĐTV phải chuyển hồ sơ cho KSV nghiên cứu trước khi kết luận. Đối với những trường hợp phức tạp, có nhiều ý kiến khác nhau thì đề xuất họp lãnh đạo liên ngành bàn biện pháp giải quyết, nếu không thống nhất thì báo cáo thỉnh thị liên ngành cấp trên.

Ba là: Lãnh đạo Viện phải tăng cường công tác kiểm tra, nắm chắc tiến độ, kết quả giải quyết tố giác, tin báo tội phạm, kịp thời phát hiện những khó khăn, vướng mắc và có biện pháp chỉ đạo giải quyết.

Bốn là: Xây dựng tốt mối quan hệ phối hợp với CQĐT cùng cấp: Viện kiểm sát nhân dân huyện Tuy An đã  phối hợp với Công An, Hạt Kiểm lâm huyện và Đồn Biên phòng An Hải xây dựng Qui chế phối hợp liên ngành trong  công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo tội phạm và kiến nghị khởi tố với những nội dung phối hợp cụ thể. Hàng năm tổ chức Hội nghị liên ngành Công an-Viện kiểm sát-Hạt kiểm lâm-Đồn Biên phòng An Hải sơ kết việc thực hiện Qui chế phối hợp việc giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố và bàn biện pháp phối hợp thực hiện tốt Thông tư liên tịch số 06/2013/TTLT-BCA-BQP-BTC-BNN&PTNT-VKSNDTC hướng dẫn thi hành về việc tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố.

Huỳnh Ngọc Thanh

Viện trường Viện KSND huyện Tuy An