Công tác thống kê là một trong những công tác chuyên môn nghiệp vụ của ngành KSND. Các số liệu thống kê tội phạm và số liệu thống kê về kết quả hoạt động của Ngành có ý nghĩa rất quan trọng trong việc đánh giá tình hình tội phạm, phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của lãnh đạo VKSND các cấp, từ đó tham mưu đề xuất với với Đảng, Nhà nước những vấn đề có liên quan đến xây dựng và hoàn thiện pháp luật, tạo điều kiện cho các cơ quan tư pháp làm tốt hơn nữa trách nhiệm của mình trong cuộc đấu tranh phòng, chống tội phạm. Khi xây dựng pháp luật, Quốc hội và VKSND tối cao rất chú trọng đến công tác thống kê của Ngành KSND. Tuy nhiên, tại Điều 5 Luật tổ chức VKSND năm 2002 mặc dù đã quy định về công tác này nhưng còn chung chung, chưa xác định đây là công tác của VKSND. Theo đó: VKSND chịu trách nhiệm thực hiện việc thống kê tội phạm. Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình, các cơ quan tiến hành tố tụng khác có trách nhiệm phối hợp với Viện kiểm sát nhân dân trong việc thực hiện nhiệm vụ này.
Luật tổ chức VKSND năm 2014 đã khắc phục bất cập này, quy định thống kê tội phạm, thống kê hình sự là một trong những công tác của VKSND, bên cạnh các công tác khác khi thực hiện chức năng thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp.
Điều 34 Luật tổ chức VKSND năm 2014 đã quy định:
1. VKSND có trách nhiệm chủ trì thống kê tội phạm, phối hợp với các cơ quan hữu quan trong việc thống kê hình sự.
2. Trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của mình, các cơ quan tiến hành tố tụng và các cơ quan có liên quan có trách nhiệm phối hợp với VKSND trong việc thống kê tội phạm.”
Nhận thức tầm quan trọng của công tác này, cán bộ làm công tác thống kê trong Ngành KSND cần phải xây dựng các loại báo cáo thống kê đảm bảo số liệu đầy đủ, chính xác, đúng thời hạn. Với số lượng biểu mẫu thống kê ngày càng nhiều thì đòi hỏi tinh thần trách nhiệm ngày càng cao, trình độ chuyên môn nghiệp vụ phải thuần thục, nhuần nhuyễn và chủ động hơn. Định kỳ hàng tuần phải gửi báo cáo tình hình bắt, tạm giữ, tạm giam và xử lý tuần; định kỳ hàng tháng, 06 tháng, 12 tháng phải gửi đầy đủ tất cả các biểu mẫu thống kê các khâu công tác của VKSND; thống kê xét xử và thống kê vi phạm pháp luật trong hoạt động tư pháp. Bên cạnh đó còn phải gửi các báo cáo các thống kê đặc thù như thống kê số vụ và số bị can đã khởi tố, truy tố; người chưa thành niên phạm tội bị khởi tố, truy tố; thống kê về án ma túy… VKSND chủ trì thống kê tội phạm và phối hợp với các cơ quan hữu quan trong việc thống kê hình sự nên hàng tháng phải hoàn thành thống kê Liên ngành Công an- Viện kiểm sát- Tòa án trình lãnh đạo các bên ký và gửi về VKSND cấp trên đúng quy định.
Hội nghị tập huấn công tác thống kê - công nghệ thông tin năm 2015
Thanh Tùng – Đức Hái
