Hội đồng thẩm phán TAND tối cao vừa ban hành nghị quyết số 02/2016/NQ-HĐTP hướng dẫn thi hành một số quy định của Nghị quyết số 103/2015/QH13 ngày 25-11-2015 của Quốc hội về việc thi hành Bộ luật tố tụng dân sự và Nghị quyết số 104/2015/QH13 ngày 25-11-2015 của Quốc hội về việc thi hành Luật tố tụng hành chính

Qua công tác kiểm sát thi hành án hình sự trong thời gian qua, nhận thấy những quy định của Luật thi hành án hình sự năm 2010 đã bộc lộ một số bất cập, vướng mắc, khó khăn về thi hành án treo…

Ngày 29/6/2016, Quốc hội khóa XIII đã ban hành Nghị quyết số 144/2016/QH13 lùi hiệu lực thi hành của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13 (BLHS năm 2015) đến ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự năm 2015 có hiệu lực thi hành, thay vì có hiệu lực kể từ ngày 01/7/2016. Theo đó, tiếp tục áp dụng BLHS năm 1999; kể từ ngày 01/7/2016 thực hiện các quy định có lợi cho người phạm tội tại khoản 3 Điều 7 BLHS năm 2015

Lâu nay, nhiều người vẫn “gọi” án treo là một loại hình phạt. Cách hiểu như vậy là không đúng với bản chất của án treo. Theo quy định tại Nghị quyết số 01/2013/NQ- HĐTP ngày 06/11/2013 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao thì “ Án treo là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện…”. Theo khoản 1 Điều 60 BLHS năm 1999 “Khi xử phạt tù không quá ba năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ một năm đến năm năm”. Điều 65 BLHS năm 2015 quy định về án treo về cơ bản vẫn giữ nguyên quy định nói trên

Khi thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử sơ thẩm vụ án hình sự, một trong những nhiệm vụ rất quan trọng của KSV là trình bày lời luận tội. Theo quy định tại Điều 217 BLTTHS hiện hành: Sau khi kết thúc việc xét hỏi tại phiên tòa, Kiểm sát viên trình bày lời luận tội… Về thực chất, đây chính là việc bảo vệ quyết định truy tố của Viện kiểm sát, nhằm buộc tội bị cáo theo tội danh mà BLHS quy định, đề xuất quan điểm của VKS về việc áp dụng hình phạt đối với bị cáo. Đồng thời, luận tội là lời buộc tội của VKS đối với bị cáo; mở đầu cho giai đoạn tranh luận tại phiên tòa, là cơ sở để bị cáo, luật sư và những người tham gia tố tụng khác phát biểu ý kiến bào chữa; là căn cứ để Hội đồng xét xử xác định giới hạn xét xử và trực tiếp giúp HĐXX ra bản án đúng người, đúng tội, đúng pháp luật

Tranh tụng tại phiên tòa xét xử các vụ án dân sự là thể chế hóa chiến lược cải cách tư pháp, là nội dung quan trọng nhất của việc thực hiện nguyên tắc tranh tụng trong tố tụng dân sự

Đó là chế định mới thể hiện chính sách nhân đạo, khoan hồng của pháp luật Nhà nước ta được quy định tại Điều 66 BLHS năm 2015 về tha tù trước thời hạn có điều kiện

Theo quy định tại Điều 191 BLTTDS năm 2015: Trong thời hạn 03 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được đơn khởi kiện, Chánh án Tòa án phải phân công một Thẩm phán xem xét đơn khởi kiện. Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày được phân công, Thẩm phán phải xem xét đơn khởi kiện và có một trong các quyết định sau: Yêu cầu sửa đổi, bổ sung đơn khởi kiện; tiến hành thủ tục thụ lý vụ án theo thủ tục thông thường hoặc theo thủ tục rút gọn nếu vụ án có đủ điều kiện để giải quyết theo thủ tục rút gọn theo quy định của BLTTDS 2015; chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án có thẩm quyền và thông báo cho người khởi kiện nếu vụ án thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án khác; trả lại đơn khởi kiện cho người khởi kiện nếu vụ việc đó không thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án

Chứng cứ trong vụ, việc dân sự là những gì có thật được đương sự và cơ quan, tổ chức, cá nhân khác giao nộp, xuất trình cho Tòa án trong quá trình tố tụng hoặc do Tòa án thu thập được theo trình tự, thủ tục do Bộ luật này quy định và được Tòa án sử dụng làm căn cứ để xác định các tình tiết khách quan của vụ án cũng như xác định yêu cầu hay sự phản đối của đương sự là có căn cứ và hợp pháp.

Lâu nay, nhiều người vẫn “gọi” án treo là một loại hình phạt. Cách hiểu như vậy là không đúng với bản chất của án treo. Theo quy định tại Nghị quyết số 01/2013/NQ- HĐTP ngày 06/11/2013 của Hội đồng thẩm phán TAND tối cao thì “ Án treo là biện pháp miễn chấp hành hình phạt tù có điều kiện…”. Theo khoản 1 Điều 60 BLHS năm 1999 “Khi xử phạt tù không quá ba năm, căn cứ vào nhân thân của người phạm tội và các tình tiết giảm nhẹ, nếu xét thấy không cần phải bắt chấp hành hình phạt tù, thì Tòa án cho hưởng án treo và ấn định thời gian thử thách từ một năm đến năm năm”. Điều 65 BLHS năm 2015 quy định về án treo về cơ bản vẫn giữ nguyên quy định nói trên

Luật tố tụng hành chính hiện hành quy định việc giải quyết vụ án hành chính theo thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm, giám đốc thẩm, tái thẩm với thời gian giải quyết khá dài. Có nhiều vụ án hành chính đơn giản, chứng cứ đã rõ ràng cần giải quyết nhanh chóng, kịp thời, tránh tốn kém thời gian, công sức, chi phí của đương sự và Nhà nước nhưng vẫn phải giải quyết trong thời hạn như các vụ án phức tạp khác. Đó là vì Luật tố tụng hành chính hiện hành không quy định việc giải quyết vụ án hành chính theo thủ tục rút gọn

Theo quy định tại khoản 2 Điều 109 BLTTHS năm 2015 có 05 trường hợp bắt người, gồm: bắt người bị giữ trong trường hợp khẩn cấp; bắt người phạm tội quả tang; bắt người đang bị truy nã; bắt bị can, bị cáo để tạm giam và bắt người bị yêu cầu dẫn độ

Ngày 06/4/2016, Viện trưởng VKSND tối cao đã ban hành Chỉ thị số 09/CT-VKSTC về tăng cường các biện pháp nâng cao chất lượng tranh tụng của Kiểm sát viên tại phiên tòa

Bộ Luật hình sự năm 2015 có nhiều quy định mới, rõ ràng, cụ thể hơn so với BLHS năm 1999 về các loại tội xâm phạm sở hữu; trong đó có tội trộm cắp tài sản