TAND tỉnh Phú Yên vừa xét xử phúc thẩm, tuyên hủy bản án hành chính sơ thẩm số 01/2019/HC-ST ngày 27/6/2019 của TAND huyện Đồng Xuân, giao hồ sơ cho TAND tỉnh Phú Yên xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.

Theo bản án sơ thẩm: Cha mẹ của các bà Phan Thị Tại, Phan Thị Phố và ông Phan Văn Đồng có tạo lập diện tích đất từ trước năm 1970. Sau khi cha mẹ chết, ngày 30/3/1970, bà Phan Thị Tại, Phan Thị Phố và ông Phan Văn Đồng lập “Giấy thuận phân tài sản”, chia mỗi người được 2 sào 3 thước (3.500m2) đất thổ tại khu phố Thăng Long, thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân.

Phần đất được chia cho bà Tại thì vợ chồng bà Tại, ông Đỗ Văn Bảy canh tác; phần đất được chia cho bà Phố được chia, tặng cho bà Đỗ Thị Ái Hoa canh tác; phần đất được chia cho ông Phan Văn Đồng thì vợ chồng ông Đồng, bà Lê Thị Giảng canh tác.

Quá trình sử dụng đất ông Bảy, bà Hoa, bà Giảng không đăng ký, kê khai tại cơ quan có thẩm quyền nhưng có giấy tờ mua đất từ thời Pháp thuộc và giấy thuận phân tài sản được chế độ cũ xác nhận ngày 30/3/1970. Ông Bảy, bà Hoa, bà Giảng trực tiếp sử dụng đất, trồng trọt hoa màu, ổn định, liên tục và không ai tranh chấp.

Ngày 07/4/2014, UBND huyện Đông Xuân ban hành Thông báo số 72/TB-UBND và ngày 17/12/2015 ban hành Quyết định số 6483/QĐ-UBND về việc thu hồi đất thực hiện tiểu dự án kè bờ tả tại khu vực cầu La Hai mới, thuộc thị trấn La Hai, huyện Đồng Xuân.

Do không được bồi thường, hỗ trợ đối với diện tích đất bị thu hồi để thực hiện dự án nên ông Bảy, bà Hoa, bà Giảng đã khởi kiện vụ án hành chính yêu cầu Tòa án hủy một phần Quyết định 6483/QĐ-UBND ngày 17/12/2015, buộc UBND huyện Đồng Xuân bồi thường, hỗ trợ về đất bị thu hồi.

Bản án sơ thẩm số 01/2019/HC-ST ngày 27/6/2019 của TAND huyện Đồng Xuân tuyên xử: Bác yêu cầu khởi kiện của ông Đỗ Văn Bảy, bà Đỗ Thị Ái Hoa, bà Lê Thị Giảng. Sau khi án tuyên, ông Bảy và các bà Hoa,bà Giảng có đơn kháng cáo, đề nghị cấp phúc thẩm sửa bản án sơ thẩm, chấp nhận yêu cầu khởi kiện của các ông, bà.

Xử phúc thẩm, TAND tỉnh Phú Yên nhận định: Trong quá trình giải quyết vụ án, Tòa án cấp sơ thẩm đã có nhiều vi phạm, cụ thể:

Về xác định đối tượng khởi kiện: Bản án sơ thẩm nhận định việc khởi kiện hành vi không ban hành quyết định thu hồi đất, quyết định phê duyệt phương án bồi thường không thuộc đối tượng khởi kiện vụ án hành chính là vi phạm Điều 28 Luật Tố tụng hành chính 2010 và khoản 4 Điều 3, Điều 30 Luật tố tụng hành chính 2015.

Về thẩm quyền xét xử: UBND huyện Đồng Xuân ban hành Quyết định thu hồi đất số 6483/QĐ-UBND trên cơ sở Văn bản ủy quyền số 1155/QĐ-UBND ngày 23/7/2014 của UBND tỉnh Phú Yên. Do đó, cần đưa UBND tỉnh Phú Yên tham gia tố tụng với tư cách người bị kiện và vụ án thuộc thẩm quyền xét xử của TAND tỉnh Phú Yên. Thế nhưng, TAND huyện Đồng Xuân lại thụ lý, xét xử sơ thẩm là vi phạm thẩm quyền xét xử theo quy định tại khoản 3 Điều 32 Luật tố tụng hành chính 2015.

Về xác định thiếu người thừa kế tố tụng: Bà Phan Thị Phố là người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan chết trong thời gian chuẩn bị xét xử sơ thẩm nhưng cấp sơ thẩm không đưa những người thừa kế quyền, nghĩa vụ của bà Phố tham gia tố tụng là có thiếu sót, ảnh hưởng quyền lợi của họ.

Về thẩm quyền giải quyết khiếu nại: Ngày 17/01/2015, ông Bảy, bà Hoa, bà Giảng có đơn khiếu nại về việc không được bồi thường, hỗ trợ đối với diện tích đất bị thu hồi để thực hiện dự án. Theo quy định, việc giải quyết khiếu nại thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND huyện Đồng Xuân, nhưng ngày 27/5/2015, Trung tâm phát triển quỹ đất huyện Đồng Xuân ban hành Văn bản số 52/PTQĐ trả lời khiếu nại không đủ điều kiện để bồi thường về đất là không đúng thẩm quyền, vi phạm Điều 18 Luật khiếu nại.

Do Tòa án cấp sơ thẩm vi phạm nghiêm trọng thủ tục tố tụng, cấp phúc thẩm không thể khắc phục được nên Hội đồng xét xử phúc thẩm TANND tỉnh Phú Yên đã tuyên hủy bản án sơ thẩm của TAND huyện Đồng Xuân, giao hồ sơ cho TAND tỉnh Phú Yên xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.

Mai Nga